نکات مهم قوانین مالیات خانه های خالی

طرح مالیات خانه های خالی با هدف مبارزه با این مشکلات به وجود آمده است، این طرح در تیرماه ۱۳۹۹ به تصویب مجلس رسید، سپس به شورای نگهبان ارسال شد. گرچه در وهله اول این طرح مورد تأیید قرار نگرفت، اما بعد از رفع نواقص شورای نگهبان به مالیات بر خانه های خالی توسط مجلس، این طرح به مرحله اجرا درآمد.

بخشی از علت کمبود مسکن در کشور بخاطر وجود خانه‌های خالی است. سرمایه‌داران برای افزایش قیمت و رسیدن به سود کلان در زمان‌های خاص از فروش یا اجاره املاکشان خودداری می‌کنند.

دولت برای خانه‌های خالی، مالیات تعیین می‌کند. این مبلغ بیشتر از مالیات خانه های اجاره ای است. میزان مالیات برای خانه‌های مختلف با یکدیگر یکسان نیست و بر اساس عواملی چون منطقه، جمعیت شهرها، مبلغ ودیعه و اجاره ماهانه محاسبه می‌شود.

 طرح مالیات بر خانه های خالی در چه مرحله ای است؟

دولت استرالیا در سال ۲۰۱۷ این قانون را برای خانه های خالی کشور خود تصویب کرد. در این کشور صاحبان ملک های خالی موظف هستند در صورت خالی بودن بیش از شش ماه خانه یک درصد از ارزش ملک را به عنوان مالیات، به دولت خود پرداخت کنند.

طرح مالیات خانه های خالی در ایران هنوز در ابهام به سر می برد. با اینکه اصلاح آن یکی از مهمترین طرح های مجلس است. همچنین برای تصویب یا رد کردن این مصوبه چند جلسه در شورای نگهبان با اعضای کمیسیون اقتصادی برگزار شده است ولی هنوز فرآیند اصلاحات مورد نظر شورای نگهبان در حال اجرا بوده و هنوز آن را تأیید نکرده است. در اوایل سال 1399 سامانه ملی املاک و اسکان راه اندازی و فرآیند پیچیده جمع آوری اطلاعات مسکن کشور نیز آغاز گردیده است.

مالیاتی خانه های خالی

مالیات بر خانه های خالی در ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات های مستقیم، بیان شده است. در خصوص مالیات خانه های خالی، قبل از این هم در قانون مالیات‌های مستقیم اشاره شده بود، ولی به این خاطر که قیمت مالیات تعلق گرفته به خانه های خالی اندک بود، طرح اصلاح ماده ۵۴ قانون مالیات‌های مستقیم، در دی ماه سال ۱۳۹۹، سبب اصلاح موادی از همین قانون و تنظیم دستورالعمل نحوه محاسبه مالیات بر خانه های خالی گردید.

بر اساس قوانین مالیات بر خانه های لوکس در سال ۱۴۰۱، صاحبان واحدهای مسکونی و باغ ویلاها که ارزش آنها بیشتر از پانزده میلیارد تومان می باشد، ‌بایستی دو هزارم ارزش ملک خود را نسبت به مازاد پانزده میلیارد تومان تحت عنوان مالیات، توسط سامانه امور مالیاتی کشور پرداخت کنند.

مالیات بر خانه های خالی در سال 1401 چگونه محاسبه می شود؟

مالیات خانه های کلنگی مشابه خانه های خالی نوساز می باشد و هیچ تفاوت مبلغی ندارد (به قدمت خانه بستگی ندارد)، در صورت به ارث رسیدن خانه های خالی بعد از گذشت مدت زمان معین علاوه بر مالیات بر ارث باید مالیات خانه های خالی نیز پرداخت شود.

محاسبه مالیات خانه های خالی بدین صورت می باشد که هر واحد نباید بیشتر از 120 روز در یکسال خالی باشد، طبق قانون خانه خالی محسوب شده و مشمول مالیات می گردد.

مالیات بر خانه های خالی به عواملی همچون زمان خالی بودن ملک، تعداد خانه‌های خالی و میزان ارزش اجاری ملک بستگی دارد.

محاسبه مالیات بر خانه های خالی نیازمند آشنایی با امور مالی و مالیاتی و حسابداری است. بنابراین برای محاسبه مالیات خانه های خالی، بهتر است با کارشناسان ما در مرکز مالی اقتصادی همت تراز تماس بگیرید. مشاوران ما همواره آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستند.

مالیات خانه های خالی چقدر است؟

ضریب مالیات بر خانه های خالی در تهران و سایر شهرهایی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارند ه شرح زیز میباشد:

• سال اول: ۶ برابر ارزش اجاری ملک
• سال دوم: ۱۲ برابر ارزش اجاری ملک
• سال سوم: ۱۸ برابر ارزش اجاری ملک
• ضریب مالیات برای کسانی که بیشتر از ۵ خانه خالی دارند، به شرح زیر است:
• سال اول: ۱۲ برابر ارزش اجاری ملک‌ها
• سال دوم: ۲۴ برابر ارزش اجاری ملک‌ها
• سال سوم: ۳۶ برابر ارزش اجاری ملک‌ها

مالک خانه در صورت عدم اعتراض باید یک ماه بعد از ارسال برگ تشخیص مالیات، برای پرداخت مالیات آن اقدام کند. در صورت دیرکرد در پرداخت مالیات، جریمه ای به‌ازای هر ماه ۲.۵ درصد به شخص تعلق می گیرد.

مالیات خانه های خالی شامل چه کسانی می شود؟

مطابق با لایحه بودجه سال 1402، دولت از واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای که ارزش آن ها بالای 20 میلیارد تومان می باشد، مالیات خواهد گرفت.  همچنین، خودروهای بالای یک میلیارد و پانصد میلیون تومان مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد می‌شوند.

کدام خانه ها مشمول مالیاتی بر خانه های خالی می شوند

سرپرستان خانوارهای تک‌نفره و بیشتر مکلفند اقامتگاه اصلی خانوار را (یک واحد ملکی یا استیجاری یا رایگان)‌ حداکثر ظرف مدت دوماه پس از انتشار دستورالعمل مذکور در بند (1)  تبصره 8 ماده 169 مکرر، در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت نمایند. علاوه بر اقامتگاه اصلی، هر خانوار می‌تواند یکی از واحدهای تحت تملک خود را در شهری غیر از شهر محل اقامتگاه اصلی، به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید.

در صورتی که اقامتگاه اصلی خانوار، تحت تملک یکی از اعضای خانوار باشد، خانوار مذکور می ­تواند حداکثر یک واحد دیگر از واحدهای تحت تملک خود را در همان شهر محل اقامتگاه اصلی به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید. اقامتگا‌ههای موضوع این بند مشمول مالیات مندرج در ماده (54 مکرر) این قانون نمی‌شوند. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است.

 دانشجویان، طلاب، دانش‌آموزان، شاغلان و مبتلایان به بیماری‌های خاص در صورت اقامت در شهری غیر از اقامتگاه اصلی و فرعی خانوار، تنها با ارائه اسناد مثبته از جمله گواهی پرداخت حق بیمه برای شاغلان و گواهی اشتغال به تحصیل، امکان ثبت یک واحد مسکونی دیگر، معاف از مالیات موضوع ماده (54 مکرر) این قانون را دارند.

واحد مسکونی محل اشتغال صاحبان صنوف، مشاغل از جمله گردشگری و زیارتی، موسسات یا شرکتهای فعال که مجوز از دستگاه مربوطه دارند و ممنوعیتی برای فعالیت در واحدهای مسکونی ندارند، به شرط ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان کشور و در صورت اطلاع سازمان امور مالیاتی کشور و سازمان تأمین اجتماعی، از مالیات موضوع ماده (54 مکرر) این قانون معاف هستند.

واحدهای مسکونی واقع در شهرهای زیر یکصد هزار نفر جمعیت و روستاهای کشور که مالک و بهره‏بردار آنها هر یک جداگانه در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد در حکم خانه خالی تلقی شده و صرفا مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد(20%) مالیات سال اول موضوع ماده (54 مکرر) این قانون خواهد شد و واحدهای مسکونی واقع در شهرهای بالای یکصد هزار نفر جمعیت که مالک و بهره‏بردار آنها هر یک جداگانه درسامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد، در حکم خانه خالی موضوع ماده (54 مکرر) این قانون محسوب و مشمول مالیات مربوطه می‌شوند. مالکان واحدهای مسکونی مکلفند اقامت اعلام ‌شده توسط خود یا بهره‌برداران واحد مسکونی در سامانه مذکور را تأیید کنند; در غیر اینصورت، واحدهای مذکور در حکم خانه خالی تلقی شده و حسب مورد مشمول مالیات موضوع ماده (54 مکرر) این قانون یا جریمه موضوع این بند می‏ شوند.

در صورت عدم اعلام بهره‌بردار یا ساکن، مالک می­تواند با ارائه اسناد مثبته از شمول این مالیات خارج شود. در صورت احراز تخلف مالک به نحوی که منجر به عدم تشخیص یا تشخیص غلط خانه خالی گردد، مالک علاوه بر پرداخت مالیات مندرج در ماده (54 مکرر) این قانون، مشمول جریمه‌ای معادل مالیات متعلقه می‌شود. سامانه باید به گونه‌ای طراحی شود که مالک بتواند ادعای مستأجر مبنی بر داشتن یا نداشتن اقامتگاه اصلی را راستی ­آزمایی نماید، در غیر این‌صورت مسئولیتی متوجه موجر نخواهد بود. در صورتی که مالک بخواهد واحد مسکونی خود را به فردی که اقامتگاه اصلی دیگری در سامانه برای او تعریف شده است اجاره دهد، واحد مسکونی وی در حکم خانه خالی موضوع ماده (54 مکرر) این قانون تلقی شده و حسب مورد مشمول مالیات موضوع ماده (54 مکرر) این قانون یا جریمه موضوع این بند می ‏شود و واحد مذکور از شمول مالیات موضوع ماده (53) این قانون خارج است.

کلیه اشخاص مشمول موضوع این ماده مکلفند حداکثر ظرف مدت یک­ماه پس از هرگونه تغییر در محل اقامت یا خرید و فروش واحد تحت تملک خود، اطلاعات جدید را در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت نمایند، در غیر این ‌صورت به ازای هر ماه تأخیر، واحد مسکونی جدید، مشمول جریمه‌ای معادل مالیات سال اول ماده (54 مکرر) این قانون می‌شود. واحدهای مسکونی دارای جهات امنیتی، مشمول حکم بند (1) این تبصره هستند.

طرح مالیاتی بر خانه های خالی چیست؟

پس از پایان مهلت خوداظهاری موضوع تبصره (1) ماده 169 مکرر، دستگاههای اجرائی مکلفند خدمات خود از قبیل افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، خدمات ناشی از اعمال سیاست‌های حمایتی، یارانه‌ای و کمک‌معیشتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز طبیعی، ارسال اسناد و مدارک مانند گواهینامه رانندگی، گذرنامه، مدارک خودرو، اخطاریه، ابلاغیه، ثبت‌نام مدارس در منطقه محل اقامت، استحقاق دریافت خوابگاه دانشجویی و امثال آن را صرفا با اخذ کد ملی و بر اساس کد پستی یا شرح نشانی یکتای درج‌شده مربوط به اقامتگاه اصلی آنان در سامانه املاک و اسکان کشور ارائه کنند. همچنین حداکثر ظرف مدت شش‌ماه پس از لازم‌الاجراء شدن این تبصره، کلیه ارائه‌دهندگان خدمات عمومی از قبیل آب و فاضلاب، برق، گاز و تلفن مکلفند قبوض مصرفی را بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه املاک و اسکان کشور، مطابق با کدپستی یا نشانی یکتا و به نام مالک یا بهره‌بردار صادر نمایند.

وزارت نیرو مکلف است تعرفه برق شمارشگر(کنتور)هایی که ساکنان آنها در سامانه املاک و اسکان کشور، خوداظهاری نکرده‌اند را با بالاترین پلکان قیمتی محاسبه نماید.

کلیه دستگاههای اجرائی و خدمت‌رسان مکلفند محل اقامت اشخاص حقیقی را با روشی که توسط کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی مرکز ملی فضای مجازی با استفاده از پایگاه اطلاعات مکان اقامت اشخاص حقیقی سازمان ثبت احوال کشور و سامانه املاک و اسکان کشور تعیین می‌شود، استعلام نمایند و اخذ هرگونه اطلاعات مشابه از اشخاص، تخلف محسوب و متخلف به مراجع انتظامی مربوطه معرفی می‌شود. تبادل اطلاعات موضوع این ماده بین دستگاههای اجرائی، رایگان می‌باشد.

 نتیجه گیری:

 دولت برای ساماندهی افراد تقاضامند خانه از نظر محل سکونت تصمیم به کنترل دارد، در همین راستا قانونی که خانه های خالی از سکنه مشمول مالیات گردند را  تصویب کرده است. با این کار مالکان خانه‌ها مجبور شده‌اند که خانه‌های خود را در سامانه‌ی ملی اسکان و املاک ثبت کنند تا ماهیت خانه ها مشخص گردد. ثبت اطلاعات اشخاص به‌عنوان مالک در سامانه املاک و اسکان کشور، حق مالکیت برای اشخاص ایجاد نمی‌کند و مبنای مالکیت جهت استفاده در دستگاههای اجرائی یا محاکم قضائی نیست.

مرجع رسیدگی به اعتراض مالک واحد مسکونی نسبت به خالی بودن آن یا عدم امکان انتقال، هیات موضوع ماده 244ق م م است.  وزارت راه و شهرسازی مکلف است مستندات سامانه املاک و اسکان کشور را در جلسه هیأت حل اختلاف مالیاتی ارائه کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در سایت مرکز مالی اقتصادی همت تراز به حوزه مالیات برگه مالیات بردرآمد املاک و مالیات اجاره خانه های خالی مراجعه نماید و برای دریافت مشاوره تخصصی با کارشناسان مرکز در تماس باشید.