روند حسابداری حق العملکاری در تجارت
مفهوم حق العملکار یعنی مزدی که بابت انجام یک کار دریافت می شود. در واقع حق العمل به پولی گفته می شود که بابت فروش کالا از صاحب کالا دریافت می شود. حق العمل و حق العمل کاری از اصطلاحات حسابداری هستند. برای آشنایی بیشتر با مرکز مالی اقتصادی همت تراز همراه باشید.
حسابداری حق العمل
یکی از انواع معاملات تجاری حق العملکاری است، که در آن حق العملکار در مقابل آمر متعهد می شود تا بنام خود و به حساب آمر معامله کند. در حقیقت خود، طرف معامله با شخص ثالث قرار گیرد. شخص حق العمل کار در سود و زیان معامله ای که با شخص ثالث انجام داده است شریک نیست اما مستحق حق العملی است که در قرارداد توافق شده است .
حق العمل کاری چیست؟
به زبان ساده حق العملکاری به معنای وکالت برای انجام امور تجاری است. قرارداد یا تعهدی که با رضایت طرفین، بین شخص حق العمل کار و آمر منعقد می شود را حق العمل کاری گویند. طی این قرارداد حق العمل کار به دستور و حساب دیگری (آمر) خرید می کند و معامله ای انجام می گیرد.
حق العمل کار کیست؟
طبق ماده ۳۵۷ قانون تجارت- حق‌العملکار کسی است که به اسم خود ولی به حساب دیگری (آمر) معاملاتی کرده و در مقابل حق‌العملی دریافت می‌دارد.
در نگاه اول ممکن است حق العملکاری با وکالت اشتباه گرفته شود، اما به این نکته توجه داشته باشید که در وکالت، وکیل به نام موکل یا آمر خود عمل می‌کند، ولی درحق‌العملکاری، طرف معامله نمی‌داند که معامله برای کیست؟ و فقط حق‌العملکار را در مقابل خود می‌شناسد.
طبق بند ۳ ماده ۲ قانون تجارت، عملیات حق العملکاری تجاری محسوب شده و حق العمل کار، تاجر می باشد.
مزایای قراردادهای حق العمل کاری
- نداشتن شرایط زمانی و حضوری در مکان معامله و انعقاد عقد قرارداد
- نداشتن اطلاعات و تخصص لازم در زمینه عقد قرارداد و یا موضوع مورد معامله
- تمایل آمر به افشا نشدن نام و اطلاعات هویتی خود
- اعتبار بالای حق العمل کار در مقایسه با آمر در زمینه موضوع معامله
- گستردگی شبکه فروش در سطح کشور و نبود تیم مویرگی فروش
- راحت تر وصول شدن مطالبات از مشتریان با توجه به گستردگی فروش
وظایف و مسئولیت های حق العمل کار
وظایف حق العمل کار شامل دستورات آمر را انجام دهد، در صورت دستور آمر معامله را با نام خود انجام دهد، در معامله خود ذینفع نباشد، امانت داری در حق آمر را رعایت کند، آمر را در جریان روند و اقدامات قرار دهد، اطلاعات آمر را حفظ نماید.
وظایف آمر در قرارداد حق العمل کاری
آمر باید حق العمل یا کمیسیون به حق العملکار را پرداخت کند، هزینه های صورت گرفته بابت قرارداد حق العملکاری و بهره های آن در وقت معین بپردازد. چنانچه کالا از ابتدا دارای عیوب پنهان بوده، آمر مکلف به تعویض کالا و یا استرداد مبلغ آن می باشد و حق العملکار در این مورد مسئولیتی ندارد. تمام مخارج از قبیل مالیات، هزینه های ثبتی، بیمه، کارمزد بانکی، هزینه های گمرکی، تخلیه، انبارداری، حمل و نقل و … بر اساس فاکتور و مستندات بر عهده آمر می باشد.
تنظیم قرارداد حق العمل کاری
از مهمترین موارد مالیاتی، مالیات قراردادهای حق العمل کاری و حق بیمه قرارداد حق العمل کاری که باید به آن توجه کرد. بخشنامه معاونت مالیات بر ارزش افزوده بدین گونه مطرح شد که فعالیت حق العملکار مصداق خدمت است و خدمت اگر توسط شخص حقوقی ارائه شود مشمول مالیات و عوارض خواهد بود و اگر توسط شخص شخص حقیقی باشد مشمول مالیات و عوارض نخواهد بود. بر این اساس فعالان اقتصادی که اقدام به همکاری با حق العمل کار می‌کنند، باید مالیات و عوارض را پرداخت کنند. مالیات و عوارضی که توسط حق العملکار پرداخت می‌شود، به عنوان پرداختی آمر محسوب خواهد شد.
بدلیل اینکه حق العملکار به نیابت از آمر معامله تجاری را انجام می دهد، لازم است حق العمل کاران حقوقی یا حقیقی باشد مشمول مالیات عملکرد می باشند و باید ثبت نام و تشکیل پرونده مالیاتی بدهند.
انواع حق العمل کاری
- حق العمل کاری فروش
- حق العمل کاری خرید
- حق العمل کار حمل و نقل
- کارگزار گمرکی
نتیجه گیری:
حق العمل کاری یکی از انواع معاملات تجاری است که حق العملکار در مقابل آمر متعد می گردد تا بانام خود و به حساب آمر معامله انجام دهد و خود شخص آمر طرف معامله با شخص ثالث قرار گیرد، حق العملکار در سود و زیان شریک نمی باشد و طبق قرارداد مبلغی به عنوان حق الزحمه دریافت می نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر در اینخصوص در سایت مرکز مالی اقتصادی همت تراز به حوزه مالیات برگه نکات مالیاتی حسابداری حق العمل کاری مراجعه نماید و برای دریافت مشاوره با کارشناسان مرکز در تماس باشید.
