تفاوت بین مالیات عملکرد و مالیات ارزش افزوده چیست؟

دولت ها درآمدهای خود را از منابع گوناگون كسب مي كنند. اين منابع درآمدي بايد به صورت شفاف در سند بودجه منعكس شود. ميزان درآمد های حاصل از اين منابع در شرايط مختلف، متفاوت است. از عوامل اصلی تعيين كننده هزينه های دولت، درآمد آن است، که می توان گفت مالیات یکی از منابع درآمدی عمومی دولت می باشد.

مالیات عملکرد

بعد از آن که صورت حساب سود و زیان شرکت مورد بررسی قرار گرفت، باید درصدی از سود خالص شرکت را به عنوان مالیات عملکرد حساب کرد. یعنی در طی یک سال مالی تمامی هزینه ها و درآمدهای یک شرکت محاسبه می گردد و مبلغ سود بدست آمده (پس از کسر هزینه ها از درآمد) با توجه به حقیقی یا حقوقی بودن کسب و کار با نرخ مخصوص به خود محاسبه می‌شود.

گفتنی است که در حال حاضر  بر طبق ماده 131 قانون مالیات های مستقیم،  نرخ مالیات برای اشخاص حقیقی (صاحبان کسب و کار) به شکل پلکانی بوده محاسبه و پرداخت می‌شود و این مورد برای شرکت‌ها و اشخاص حقوقی با توجه به ماده 105 قانون مالیات های مستقیم با نرخ 25% در نظر گرفته خواهد شد.

برای تهیه و ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد نیاز به مدارک مختلف است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محاسبه درآمد ( در نظر گرفتن فروش داخلی و خارجی )
• محاسبه هزینه ها ( خرید داخلی یا خارجی )
• آماده‌سازی ترازنامه اشخاص حقیقی و حقوقی
• صورت‌ حساب‌های سود و زیان
• گردش مواد ( مواد اولیه، کالای تولیدی و …)
• میزان مانده سود و زیان دوره قبل
• آماده‌سازی صورت قراردادها، درآمدهای مربوط به پیمانکاری و …
• ارائه شماره ثبت دفاتر قانونی
• شماره کارت بازرگانی و مجوزهای دریافتی
• پرینت بانک های تجاری مربوط به فعالیت (مانده و گردش بانکی)

مالیات عملکرد چیست و چگونه محاسبه می شود؟

منظور از مالیات عملکرد، انتقال بخشی از سود بنگاه و شرکت‌ است که فعالیت اقتصادی انجام می‌دهند. زیرا دولت زمینه و امکان دست‌یابی به سود را برای افراد و بنگاه ها فراهم کرده است. مالیات عملکرد در دسته مالیات‌های مستقیم قرار دارد، که مشتمل بر 80 ماده قانونی در زمینه‌های مختلف است. محاسبه و پرداخت مالیات عملکرد، یکی از اصلی‌ترین تکالیف مالیاتی مودیان است و در قالب ارائه اظهارنامه عملکرد انجام می‌شود. معمولا ارائه اظهارنامه مالیات عملکرد در تابستان صورت می‌گیرد، مگر در مواردی که سال مالی آنها میان سالی باشد که بایستی پس از گذشت 4 ماه از پایان سال مالی، اظهارنامه ارسال کنند و مالیات بپردازند عموماً سال مالی شرکت ها یکم فروردین می باشد که تا پایان تیر ماه مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد، همچنین پرداخت آن را دارند که بایستی آن را به صورت نقد یا اقساطی (که 40% آن نقد و مابقی قسطی) تعیین  تکلیف کنند. نکته قابل توجه دیگر این است که اشخاص حقیقی در هر صورت باید 3 ماه پس از پایان سال خورشیدی اظهارنامه خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند، که تا پایان خردادماه بایستی به تکالیف خود عمل کنند. مگر مشکلات و شرایط خاص از جمله شیوع ویروس کرونا که این مهلت توسط سازمان امور مالیاتی کشور تمدید گردد.

حال اگر اظهارنامه مالیات عملکرد فراموش شود و یا قسمتی از درآمد در اظهارنامه ارسال نشود و یا هزینه‌های غیر واقعی در اظهارنامه گزارش شود، جرائمی در انتظار شما و مجموعه‌تان خواهد بود که این جرائم شامل جرائم مالیات عملکرد غیر قابل بخشودگی، جرائم معاملات فصلی و … است.

اگر برای ارسال اظهارنامه عملکرد خود نیاز به مشاور مالیاتی دارید می‌توانید از خدمات مرکز مالیاتی اقتصادی همت تراز به صورت حضوری یا تلفنی استفاده کنید، ما و متخصصین این حوزه در این مجموعه پاسخگوی شما خواهیم بود.

مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

مالیات بر ارزش افزوده، یکی از انواع مالیات غیرمستقیم و منابع درآمد دولت ها می باشد. فرمول مالیات ارزش افزوده، بر اساس ارزش افزوده ایجاد شده در مراحل مختلف تولید یک کالا یا ارائه خدمت، تعیین می شود. لازم به ذکر است که پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به عهده مصرف کننده نهایی است. بر اساس آخرین قوانین مالیاتی سال 1401، محاسبه ارزش افزوده با استفاده از خود اظهاری مالیاتی در سامانه ارزش افزوده انجام می گردد. مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، 15 روز بعد ازپایان هر فصل (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) تعیین شده است.

مالیات بر ارزش افزوده چگونه محاسبه می شود؟

مودیان، مالیاتی که پرداخت کرده‌اند (مالیاتی که بایت خرید ) را از مالیاتی که از فروش کسب کرده اند را کم می‌کنند، درنهایت مقدار باقی مانده را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده به سازمان امورمالیاتی کشور پرداخت می‌کنند.

نرخ مالیات بر ارزش افزوده

نرخ مالیات بر ارزش افزوده از سال 1394 9% تعیین گردید. این مالیات به همه کالاها و خدمات به جز ۱۷ نوع کالا و خدمات که در قانون ذکر شده است تعلق می گیرد. شایان ذکر است سوخت هواپیما ۲۰% و سیگار ۱۲% باید مالیات ارزش افزوده بپردازند برای سایر کالاها و خدمات همان ۹% می باشد.

مالیات بر ارزش افزوده (VAT) می بایست مانند سایر موارد مالیاتی دیگر به طور مشخص و کامل در اظهارنامه مالیاتی، منعکس و نشان داده شود و تا پایان مهلت مقرر شده، برای پرداخت آن اقدام گردد؛ در صورت عدم پرداخت یا اظهار آن در اظهارنامه مالیاتی، برای متخلفین جرائمی در نظر گرفته شده است، من جمله اینکه ۷۵% میزان مالیات بر ارزش افزوده را باید جریمه پرداخت کنند. بنابراین خوداظهاری و تهیه اظهارنامه مالیاتی مطابق با قانون مالیاتی سازمان امور مالیاتی بایستی در موعد مقرر انجام گرفته و ارسال گردد.

انواع مالیات بر ارزش افزوده

همان طور که در بخش مالیات بر ارزش افزوده چیست گفته شد مالیات بر ارزش افزوده به موارد مختلفی تعلق میگیرد و به طور کلی میتوان گفت انواع مالیات بر ارزش افزوده به ۳ دسته تقسیم میشوند.

• مالیات بر ارزش افزوده تولیدی: این نوع مالیات هم برای کالاهای مصرفی و هم کالاهای سرمایه‌ای در نظر گرفته می‌شود. ضمناً برای خرید هر نوع کالا، هیچ‌گونه اعتبار مالیاتی به بنگاه‌های اقتصادی تلعق نخواهد گرفت.
• مالیات ارزش افزوده مصرفی : پر واضح است که این نوع مالیات برای خدمات و کالاهای مصرفی در نظر گرفته می‌شود. در واقع تمام مخارج ناخالص در مالیات بر ارزش افزوده مصرفی حذف خواهند شد.
• مالیات بر ارزش افزوده درآمدی: این نوع از مالیات، همان‌طور که از نام آن پیداست،پس از کسر هزینه‌های جانبی تولید و همچنین استهلاک، بر فروش خالص کالاها اعمال می‌شود.

تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده چیست؟

مالیات عملکرد و ارزش افزوده از مهم‌ترین مالیات‌هایی است که باید توسط شرکت‌ها و حتی اشخاص در نظر گرفته شود و مهم‌تر اینکه باید در موعد مقرر پرداخته شود. به طور کلی تفاوت این دو مالیات را می‌توان در نوع و درصد پرداخت اشاره کرد به طوری که در مالیات بر ارزش افزوده، مراحل تولید و هزینه‌هایی که برای این منظور در نظر گرفته می‌شود، تعیین کننده مقدار مالیات پرداختی است اما در مالیات عملکرد، شرکت‌ها و اشخاص حقیقی در صورتی که دارای سود باشند مشمول به پرداخت مالیات عملکرد خود می‌باشند.

نتیجه گیری

مالیات در ایران به انواع و اقسام مختلف تقسیم‌بندی می‌شود که از جمله می‌توان به مالیات بر دارایی، مالیات حق تمبر، مالیات بر درآمد، مالیات بر درآمد حقوق و … از این دست اشاره کرد که البته بیشترین توجه‌ها بر مالیات بر ارزش افزوده و مالیات عملکرد می باشد.

بنابراین به‌روزرسانی اطلاعات در این دو بخش با توجه به تعدد بخشنامه ها و دستورالعمل ها به حسابداران و مدیران مجموعه‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های شرکت را به خوبی مدیریت کنند. حال آنکه تخطی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و مالیات عملکرد ممکن است صدمات وجریمه های جبران‌ناپذیری و غیر قابل بخشش به مجموعه ها وارد کند. حال اگر در کسب و کار خود نیازمند مشاور مالیاتی هستید، کافی است که با مشاوران ما در مرکز مالی اقتصادی همت تراز در میان بگذارید. برای بهتر شدن با بهترین ها مشورت کنید.