انواع هزینه ها در حسابداری کدام است؟

یکی از مهم‌ترین مفاهیم در کسب و کار و در حسابداری مفهوم هزینه ها در حسابداری است. هر کسب و کار برای بهبود عملکرد به دنبال کنترل و کاهش  هزینه‌ها است. از این رو آشنایی با ماهیت هزینه، شناسایی و تفکیک آن از اهمیت زیادی برخوردار است.

هزینه در حسابداری چیست؟

یک واحد اقتصادی در طول فعالیت‌های اقتصادی خود  ( اعم از صنعت، تجارت، بازرگانی و یا خدمات ) برای رسیدن به درآمد باید مخارجی را انجام دهد؛ این مخارج هزینه نامیده می‌شود. ماهیت حساب هزینه، بدهکار و یک حساب موقت است. به عبارت دیگر، مانده حساب هزینه به دوره مالی بعد انتقال پیدا نمی‌کند.

منظور از کنترل هزینه چیست؟

همان‌گونه که افزایش درآمد، شرکت را به سود می‌رساند، افزایش بیش از حد هزینه موجب زیان شرکت می‌شود. یکی از مهم‌ترین اهداف هر مجموعه اقتصادی، کسب بیشترین سود در هر دوره مالی است؛ این امر با افزایش درآمد و کاهش یا کنترل هزینه ها امکان پذیر است. شناسایی و طبقه بندی هزینه، از پرداخت هزینه های اضافی جلوگیری می‌کند؛ این مسئله موجب کنترل و ثابت نگه داشتن هزینه های غیرقابل اجتناب  می‌شود.

انواع هزینه ها در حسابداری

در اینجا به انواع هزینه ها در حسابداری می پردازیم

• هزینه های اداری
• هزینه های توزیع
• هزینه های مالی
• هزینه های استهلاک
• هزینه های حقوق و دستمزد

هزینه‌های عمومی و اداری چیست؟

هزینه‌های عمومی و اداری  یکی از انواع هزینه ها در حسابداری می باشد و منظور از آن، هزینه‌های غیر فنی یک سازمان برای عملیات اساسی است. مجموع هزینه‌های اداری برای موفقیت و افزایش کارایی یک شرکت ضروری است. این دسته از هزینه‌ها به یک تابع مشخص مانند تولید و فروش وابسته نیستند. نکته قابل توجه آن است که سازمان‌های متمرکز معمولاً هزینه‌های اداری بالاتری نسبت به سازمان‌های غیرمتمرکز دارند. هزینه‌های عمومی واداری، هزینه‌های عمومی شرکت را پوشش می‌دهد و شامل موارد زیر هستند:

• هزینه قبوض تلفن و …
• هزینه پست و …
• هزینه رفت و آمد، پیک و اسنپ و …
• هزینه تنقلات و چایی و پذیرایی
• هزینه لوازم التحریر
• هزینه حقوق و دستمزد کارمندان

هزینه‌های مالی چیست؟

هر هزینه‌ای که برای تأمین منابع  مالی شرکت پرداخت می‌شود در زیر مجموعه هزینه‌های مالی قرار می‌گیرد و شامل دسته بندی زیر است:

• حسابداری و حسابرسی
• سود اقساط بانکی
• جرائم مالیاتی
• مشاوره‌های مالی

هزینه استهلاک

هزینه استهلاک نیز یکی از انواع هزینه ها در حسابداری است. تمام سازمان‌ها اموال و اثاثیه و تجهیزات برای انجام امور استفاده می‌شود که به آنها دارایی ثابت گفته می‌شود. از نظر حسابداری دارایی ثابت هزینه نیستند و باید بر اساس علم حسابداری در سال مبلغی از ارزش اولیه دارایی به عنوان استهلاک در نظر گرفته شود. این هزینه‌ها در حسابداری جزء هزینه‌های مالی آن دوره تلقی می‌شود. بر طبق ماده 149 ، پس از گذشت زمان از ارزش دفتری آنها کاسته و به استهلاک آن افزوده می شود .نکته قابل توجه آن است که دارایی ها ،حسابی دائمی هستند و هزینه استهلاک حسابی موقت است.

• هزینه‌های استهلاک شامل موارد زیر می‌شود:
• فرسوده شدن اسباب و اثاثیه
• فرسوده شدن وسایل نقلیه هزینه استهلاک ابزارآلات
• فرسوده و مستهلک شدن ساختمان

هزینه‌های حقوق و دستمزد

هرگونه هزینه‌ای که به حقوق پرسنل مرتبط باشد در زیر مجموعه هزینه‌های حقوق و دستمزد قرار می‌گیرد. باید توجه داشت که حقوق و مزایای کارکنان بر طبق قرارداد باید برآورد و ثبت گردد.

• انواع هزینه‌ها در حسابداری صنعتی

انواع هزینه ها‌در حسابداری صنعتی را بر اساس نوع محل فعالیت می‌توان به پنج گروه مختلف تقسیم کرد که عبار‌ت‌اند از: 

• هزینه‌های عمومی و اداری (قبوض خدماتی، ایاب و ذهاب، پذیرایی و …)
• هزینه‌های توزیع و فروش ( حمل و نقل، انبارداری، بازاریابی، تبلیغات، بسته‌بندی و …)
• هزینه‌های مالی (حسابداری، مالیات، مالیات، سود بانکی و …)
• هزینه استهلاک (فرسوده شدن وسایل، ماشین‌آلات و ساختمان)
• هزینه‌های حقوق و  دستمزد

طبقه‌بندی هزینه‌ها در حسابداری صنعتی بر چه اساسی صورت می‌گیرد؟

در حسابداری مالی، برخی از جنبه‌های هزینه‌ها در یک مجموعه صنعتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. اما در مقابل، هزینه‌هایی مانند: مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار وجود دارند که در بحث حسابداری مالی، مورد بررسی قرار نمی‌گیرند. در این جا است که نوع خاصی از حسابداری، به نام حسابداری صنعتی موضوعیت پیدا می‌کند که آن دسته از مواردی که در حسابداری مالی بررسی نمی‌شوند را، پوشش می‌دهد. 

انواع طبقه‌بندی هزینه ها در حسابداری صنعتی در سه دسته خلاصه می‌شود که عبارت‌اند از: 

• طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها

در قالب طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها، مجموع هزینه‌های تولید یک شرکت صنعتی به دو دسته هزینه‌های ساخت یا تولید و تجاری تقسیم می‌شود.

• هزینه ساخت

تولید یک محصول در یک شرکت صنعتی تابع هزینه‌هایی است که یک محصول را از مواد اولیه خام به محصول نهایی تبدیل می‌کند. از جمله هزینه‌های ساخت و تولید یک محصول می‌توان به هزینه مواد اولیه، دستمزد کارکنان، هزینه حامل‌های انرژی، هزینه دستگاه‌های موجود در خط تولید و سایر هزینه‌های غیرمستقیم و جانبی که در تولید یک محصول نقش دارند را اشاره کرد. 

• هزینه تجاری

در جریان فعالیت یک کارخانه صنعتی، بخش‌های اداری، بازاریابی و فروش نیز حضور دارند که به‌طور مستقیم در فرآیند تولید نقش ایفا نمی‌کنند اما در کنار تولید، فعالیت‌های آن‌ها است که در راستای پیدا کردن مشتری و افزایش فروش محصول شرکت‌ها نقش‌آفرینی می‌کند.

طبقه‌بندی هزینه‌ها بر اساس تولید محصول  

طبقه هزینه‌ها در حسابداری صنعتی بر اساس تولید محصول به دو دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم بندی می‌شود. در این روش طبقه‌بندی، علاوه بر مواد اولیه‌ای که هزینه‌های آن‌ها، به‌طور مستقیم روی تولید محصول اثر می‌گذارد، هزینه‌های ناشی از فرآیندهایی که روی مواد اولیه صورت می‌گیرند تا به محصول نهایی تبدیل شوند نیز، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

هزینه‌های مستقیم 

همان‌طور که از نام آن‌ها مشخص است، این دسته از هزینه‌ها به‌طور مستقیم روی تولید محصول نهایی مؤثر هستند. شاید شاخص‌ترین بخش هزینه‌های مستقیم در حسابداری صنعتی، مربوط به هزینه تأمین مواد اولیه باشد. این هزینه‌ها در سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارت‌اند از: 

هزینه مواد اولیه

1. هزینه نیروی انسانی که در تولید محصول فعالیت می‌کنند.
2. سایر هزینه‌های جاری در خط تولید

هزینه‌های غیرمستقیم

هزینه‌های غیرمستقیم نیز در فرآیند تولید محصولات مختلف نقش بسزایی را ایفا می‌کنند. به‌عنوان مثال وقتی یک دستگاه در خطوط تولید دچار مشکل می‌شود، باید برای تعمیر آن هزینه‌هایی را پرداخت کرد. سهم 23 درصدی کارفرما در پرداخت حق بیمه کارکنان نیز در ردیف هزینه‌های غیرمستقیم به شمار می‌رود. همچنین هزینه‌های حامل‌های انرژی مانند: سوخت، برق، گاز و …، که بسته به نوع کالای تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند، نیز، در ردیف هزینه‌های غیرمستقیم قرار دارند. گاهی اوقات این هزینه‌ها را با نام هزینه‌های سربار تولید معرفی می‌کنند. محاسبه این هزینه‌ها، در طبقه‌بندی هزینه‌ها در حسابداری صنعتی، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و باید برای تعیین قیمت نهایی محصول حتما برآورد درستی از آن‌ها وجود داشته باشد.

طبقه‌بندی هزینه‌ها بر اساس حجم و تعداد تولید

روش دیگری که در انواع طبقه‌بندی هزینه‌ها در حسابداری صنعتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد، بر مبنای حجم و تعداد تولید محصول نهایی است. بر مبنای این روش، هزینه‌ها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از: 

هزینه‌های ثابت

هزینه‌های ثابت هیچ ارتباطی به تعداد کالای تولید شده در یک شرکت ندارند. به‌عنوان مثال می‌توان هزینه‌ای که بابت اجاره کارگاه پرداخت می‌شود را در نظر گرفت که در هر ماه میزان ثابتی است و تا پایان سال مالی معمولا تغییر نمی‌کند.

هزینه‌های متغیر 

این دسته از هزینه‌ها کاملاً تابع میزان تولید کارخانه‌ها هستند. به‌عنوان مثال، می‌توان مواد اولیه را در نظر گرفت که اگر تولید افزایش پیدا کند، قطعاً میزان مصرف مواد اولیه ارتقا می‌یابد و اگر تولید کاهش پیدا کند، مصرف مواد اولیه نیز به همان میزان کم می‌شود.

هزینه‌های نیمه متغیر

برخی از هزینه‌های کارخانه‌های تولیدی از دو بخش ثابت و متغیر تشکیل می‌شوند. یک بخش آن‌ها کاملا ثابت هستند و هیچ ارتباطی به میزان تولید کالاها ندارند، بخش دیگری از هزینه‌ها نیز هستند که با تغییر میزان تولید، آن‌ها نیز دستخوش تغییر می‌شوند. به‌عنوان مثال، می‌توان حقوق کارکنان را در نظر گرفت. معمولاً در کنار هزینه ثابتی که برای حقوق در نظر گرفته می‌شود، با افزایش میزان فروش محصولات، دستمزد کارکنان نیز تا حدودی ارتقا پیدا می‌کند. به همین دلیل این دسته از هزینه‌ها، در ردیف هزینه‌های نیمه‌ متغیر در طبقه‌بندی هزینه‌ها با توجه به حجم تولید قرار می‌گیرند.