انواع اظهارنامه حقوقی کدامند؟
در خصوص موضوع اظهارنامه حقوقی بایستی با مفهوم اظهارنامه مالیاتی آشنا شویم که در آیین نامه 230761 مورخ 1394/12/04، اظهارنامه مالیاتی فرمی است به منظور اظهارنامه درآمدها، هزینه ها، دارایی ها، بدهی ها، سرمایه، معافیت ها، درآمد مشمول مالیات، مالیات، بخشودگی مالیاتی و همچنین اطلاعات هویتی و مکانی حسب مورد برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی موضوع قانون مالیات های مستقیم بر حسب نوع و حجم فعالیت اشخاص مذکور مطابق نمونه ای که سازمان امور مالیاتی تهیه و اعلام می کند.
انواع اظهارنامه ها براساس قانون مالیات های مستقیم شامل:
- اظهارنامه اشخاص حقیقی ماده 97 و 100 ق.م.م
- اظهارنامه اشخاص حقوقی ماده 110 ق.م.م
- اظهارنامه مالیات بر ارث ماده 26 ق.م.م
- اظهارنامه مالیات بر املاک و مستغلات ماده 80 ق.م.م
- اظهارنامه مشاغل خودرویی ماده 100 ق.م.م
- اظهارنامه انحلال شرکت ماده 114 و 116 ق.م.م
- اظهارنامه حبس، نذر و وقف ماده 38 و 39 ق.م.م
- اظهارنامه مالیات بردرآمد اتفاقی ماده 126 ق.م.م
- اظهارنامه عملکرد دریافت کنندگان سکه ماده 100 ق.م.م
که ما در این مقاله اظهارنامه اشخاص حقوقی را تشریح می نمائیم و براساس ماده 110 ق.م.م، اشخاص حقوقی مکلف اند، اظهارنامه، و ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک خود را حداکثر تا چهارماه پس از سال مالیاتی همراه با فهرست هویت شرکاء و سهامداران و حسب مورد میزان سهم الشرکه یا مقدار سهام و نشانی هر یک از آن به اداره امور مالیاتی که محل فعالیت اصلی اشخاص حقوقی در آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نماید.
محل تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران که در ایران اقامتگاه یا نمایندگی نمی باشند، تهران است و حکم این ماده قانونی در مورد کارخانه داران و اشخاص حقوقی در دوران معافیت نیز جاری خواهد بود و اشخاص حقوقی نسبت به درآمدهایی که طبق مقررات این قانون نحوه دیگری برای تشخیص آن مقرر شده است مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیات جداگانه که در سرفصل های دیگر قانون مالیات های مستقیم پیش بینی شده است نیستند.
جرائم عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی
حال براساس قانون مالیات های مستقیم در صورت عدم تسلیم اظهارنامه اشخاص حقوقی در مهلت مقرر (چهارماه پس از پایان سال مالی شخص حقوقی) مشمول جرائم موضوع ماده 192 ق.م.م شرکت خواهد شد.
در ماده مذکور بیان می دارد که در کلیه مواردی که مودی یا نماینده او به موجب مقررات این قانون از بابت پرداخت مالیات مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است چنانچه نسبت به تسلیم آن در موعد مقرر اقدام نکند، مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی معادل سی درصد (30%) مالیات متعلق می باشد. حکم این ماده در خصوص درآمدهای کتمان شده و هزینه های غیرواقعی نیز جاری خواهد بود.
اظهارنامه مالیاتی و نحوه استفاده از معافیت ها و مشوق های مالیاتی
همچنین براساس تبصره 1 ماده 146 ق.م.م شرط هرگونه برخورداری از نرخ صفر، معافیت یا مشوق های مالیاتی مندرج در قانون مالیات های مستقیم و سایر قوانین ارائه اظهارنامه مالیاتی، دفاتر و یا اسناد و مدارک موضوع ماده 95 ق.م.م در موعد مقرر به ترتیب اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی می باشد.
طبق تبصره 3 آئین نامه اجرایی موضوع ماده 219 ق.م.م که تحت شماره 180718 مورخ 1398/09/13ابلاغ شده است اظهارنامه مطابق مقررات، اظهارنامه ای می باشد که در خصوص اشخاص حقوقی حداقل شامل ترازنامه و حساب سود و زیان و برای صاحبان مشاغل مطابق مقررات فصل سوم آئین نامه موضوع ماده 95 قانون تنظیم و تکمیل شده باشد. عدم ارائه ترازنامه یا حساب سود و زیان همراه اظهارنامه مالیاتی و یا ابراز مبلغ صفر برای کل مبالغ هر یک از صورت های مالی مذکور به منزله تسلیم ” اظهارنامه مالیاتی مطابق مقررات قانونی ” مربوط تلقی نمی گردد و مودیان مشمول جرائم ماده 192 ق.م.م خواهند شد.
مفاهیم اظهارنامه برآوردی و نکات مالیاتی آن
همچنین در آیین نامه اجرایی موضوع ماده 219 ق.م.م مفهوم اظهارنامه برآوردی اینطور بیان شده است که اظهارنامه برآوردی، اظهارنامه مالیاتی است که براساس فعالیت و یا اصلاحات اقتصادی کسب شده مودی از پایگاه اطلاعات مودیان و حداقل حاوی اطلاعات هویتی، فروش و درآمدها، هزینه ها، معافیت ها حسب مورد، درآمد مشمول مالیات و مالیات می باشد و طبق ماده 22 آئین نامه اجرایی مذکور آن دسته از مودیان که در موعد مقرر و مطابق قوانین از تسلیم اظهارنامه مالیاتی خودداری می کنند با لحاظ نمودن قوانین و مقررات موضوع ماده 97 ق.م.م، اظهارنامه برآوردی براساس فعالیت و اطلاعات بدست آمده مودی از طرح جامع مالیاتی و مطابق روش ها و معیارهای که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می کند اقدام به تهیه اظهارنامه برآوردی و سپس ثبت به صدور برگ تشخیص طبق آن و هم جهت ابلاغ به مودی ارسال می گردد.
اگر سیستم طرح جامع مالیاتی به هر دلیل نتواند اظهارنامه برآوردی را تولید کند، پرونده مالیاتی حداکثر ظرف مدت زمان یکسال از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه به حوزه کاری حسابرسی جهت تولید اظهارنامه برآوردی و صدور برگ تشخیص و ابلاغ آن برگ تشخیص به مودی ارجاع می شود و مودی فرصت دارد ظرف مهلت مقرر قانونی نسبت به اظهارنامه برآوردی اعتراض کند یا اینکه اظهارنامه مالیاتی خود را که تسلیم ننموده است در این مرحله تسلیم کند.
