نحوه محاسبه مالیات شرکت های بازرگانی
در این مقاله از مرکز مالی اقتصادی همت تراز که در زمینه های خدمات مالیاتی از جمله : تهیه صورت های مالی شرکت ها، پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان، دفاع از پرونده های مالیاتی و کاهش مالیات، تهیه صورت های مالی شرکت ها، مالیات بر ارزش افزوده فعالیت می کنند که در این مقاله به نحوه محاسبه مالیات شرکت های بازرگانی می پردازیم:
بنگاه های اقتصادی پس از یک دوره ثبت و فعالیت باید بخشی از درآمد خود را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند. مالیات شرکت ها تنها شامل درآمد نیست، بلکه مالیات های دیگری را نیز شامل می شود که مدیران کسب و کار باید پرداخت کنند و گاهی اوقات مدیران در نحوه محاسبه و پرداخت مالیات با چالش مواجه می شوند.
مالیات شرکت های بازرگانی
محاسبه مالیات مشاغل و تحقیق در مورد مالیات نه تنها آسان نیست ، بلکه پرداخت نکردن به موقع آن می تواند برای کسب و کار مشکل ایجاد کند. با توجه به اهمیت بنگاه های تجاری؛ شما باید بدانید که انواع مالیات های کسب و کار چیست و چگونه در مورد مالیات این دسته از شرکت ها سوال کنید.
شرکت های تجاری بر اساس نوع فعالیت خود به دو دسته تجاری و خدماتی تقسیم می شوند. آن دسته از شرکت هایی که با هدف خرید و فروش کالا تاسیس می شوند، شرکت های تجاری نام دارند.
این شرکت ها به خاطر کسب درآمد از محل فروش کالاها، مشمول مالیات شرکت های بازرگانی هستند؛ اما مالیات شرکت های تجاری و بنگاه های اقتصادی چگونه محاسبه می شود؟ مدیران شرکت ها در پرداخت مالیات با چه چالش هایی رو به رو هستند؟ چرا شرکت ها به وکیل مالیات نیاز دارند؟
با توجه به پیچیدگی های قوانین مالیاتی و انواع مختلف شرکت های بازرگانی لازم است با پروسه محاسبه و پرداخت مالیات آشنا باشید تا با جرایم مالیاتی مواجه نشوید. در صورت عدم شناخت نسبت به مقررات مالیاتی از داشتن برخی مزایا مثل بخشودگی های مالیاتی محروم خواهید بود.
شما می توانید با مشاورین همت تراز یکی از بهترین موسسه حسابداری در اصفهان تماس گرفته تا با ارائه خدمات حسابداری در اصفهان شما را همراهی نمایند.
به طورکلی تمام شرکت های بازرگانی اعم از شرکت های سهامی، تضامنی، تعاونی تولید و مصرف، مختلط سهامی، نسبی، مسئولیت محدود و مختلط غیر سهامی مشمول پرداخت مالیات هستند. این شرکت ها طبق ماده 588 قانون تجارت، اشخاص حقوقی محسوب شده، در برابر قانون و دولت حقوق و تکالیفی دارند. مالیات شرکت های بازرگانی، جزء مهم ترین تکلیف موسسات تجاری می باشد. و با توجه به فعالیتی که در جامعه انجام می دهند، باید اظهارنامه مالیاتی را به سازمان امور مالیاتی تسلیم نمایند.
این شرکت ها به عنوان اشخاص حقوقی موظف به پرداخت انواع مالیات های ذیل هستند:
- مالیات بر درآمد
- مالیات های تکلیفی
- مالیات بر عملکرد
- مالیات بر ارزش افزوده
- مالیات بر اموال و املاک
ضرایب مالیاتی شرکت های بازرگانی
جدولی است که در آن، ضرایب مالیاتی عملکرد مشاغل، تعیین شده و ممیزین مالیاتی، در روش محاسبه علی الراس مالیات، با استفاده از ضرایب مالیاتی جدول، مالیات مودیان را محاسبه می کنند. آخرین نمونه این جدول، در سال نود و هفت، از سوی سازمان امور مالیاتی کشور، ابلاغ شده و لذا، در سال ۱۴۰۲، محاسبه مالیات عملکرد مودیان، از طریق روش خود اظهاری یا اظهارنامه مالیاتی برآوردی، انجام می گیرد.
یکی از مفاهیمی که در رابطه با مالیات ۱۴۰۲، مطرح می گردد، بحث ضرایب مالیاتی عملکرد 1402 بوده که به موجب نمونه جدول ضرایب مالیاتی، مشخص می گردد.
به طور کلی، مالیات در کشور ما، به دو شاخه اصلی مالیات های مستقیم و غیر مستقیم، تقسیم می شود. مالیات های مستقیم، همچون مالیات عملکرد و مالیات بر درآمد اجاره ملک، مالیات هایی بوده که به درآمد و دارایی افراد، تعلق گرفته و مالیات های غیر مستقیم، نظیر مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که از مصرف کننده کالا و خدمات و وارد کنندگان آن، اخذ می شود.
مهم ترین و جامع ترین قوانین مالیاتی کشور :
مهم ترین و جامع ترین قانونی که در کشور ما در رابطه با مالیات، به تصویب رسیده، قانون مالیات های مستقیم مصوب سال هزار و سیصد و شصت و شش می باشد. این قانون، به توضیح انواع مالیات های مستقیم و تکالیف مودیان مالیاتی و وظایف مراجع مالیاتی، در رابطه با این مالیات ها پرداخته است.
مهم ترین تکالیف مودیان مالیاتی:
یکی از مهم ترین تکالیف مودیان مالیاتی ،طبق قانون ، تسلیم اظهارنامه مالیاتی، برای هر سال عملکرد به اداره مالیاتی مربوطه می باشد. بر این اساس، مهلت ثبت اظهارنامه مالیاتی، برای اشخاص حقیقی، تا پایان خرداد ماه و برای اشخاص حقوقی، تا پایان تیر ماه هرسال بوده، البته مشروط بر اینکه سال مالیاتی آن ها از اول فرودین تا پایان اسفندماه باشد، وگرنه، این مهلت، برای اشخاص حقوقی، 4 ماه پس از پایان سال مالی مقرر در اساس نامه آن ها خواهد بود.
این اظهارنامه مالیاتی و اطلاعات مندرج در آن، مبنای محاسبه مالیات قرار گرفته و ممیز مالیاتی، بر اساس اطلاعات مالی موجود در آن، مالیات سالانه مودیان مالیاتی را تعیین و مشخص می کند. اما در صورتی که اظهانامه مالیاتی، در مهلت مقرر، به اداره مالیات ارائه نشده یا اطلاعات موجود در اظهارنامه مالیاتی، خلاف واقع باشد، در این صورت، این سوال پیش می آید که نحوه محاسبه مالیات به چه صورت خواهد بود؟ تا پیش از اصلاحات سال نود و هشت، دو روش کلی، برای محاسبه مالیات سالانه مودیان مالیاتی وجود داشت:
روش های محاسبه مالیات سالانه مودیان مالیاتی:
- روش خود اظهاری: در روش خود اظهاری، مالیات مودیان، با توجه به اظهارنامه مالیاتی تقدیمی و اطلاعات مالی موجود آن، توسط ممیز مالیاتی، محاسبه و تعیین می گشت. البته، استفاده از این روش، منوط به ارائه اطلاعات صحیح مالی، توسط مودی بود.
- روش علی الراس: در روش علی الراس، به دلایلی همچون، عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی، عدم ارائه دفاتر و مدارک حسابداری مودی یا ترازنامه و حساب سود و زیان وی، ممیز مالیاتی، میزان درآمد مودی را به طور تقریبی، مشخص نموده و سپس بر اساس این درآمد، مالیات وی را تعیین و اخذ می کرد.
- برای تعیین مالیات، به روش علی الراس، ممیز مالیاتی، باید از دو فاکتور استفاده می کرد: قراین مالیاتی و ضرایب مالیاتی. با این توضیح که وی ابتدا، باید قراین مالیاتی مربوط به درآمد مودی مالیاتی را مشخص کرده و سپس، با ضرب کردن ضرایب مالیاتی عملکرد در این قراین، درآمد مشمول مالیات مودی را تعیین می نمود.
منظور از قراین مالیاتی، عواملی بوده که در هر شغل، مشخص کننده درآمد تقریبی آن شغل می باشد. این عوامل، مطابق ماده 152 قانون مالیات های مستقیم سال شصت وشش، عبارتند از: میزان خرید و فروش سالانه، درآمد ناخالص(درآمد قبل از کسر کردن هزینه ها)، میزان تولید کارخانه ها و سایر عواملی که توسط کمیسیون تعیین ضرایب مالیاتی، مشخص می گشت.
منظور از ضرایب مالیاتی، اعدادی بوده که به صورت درصد، در کمیسیون خاصی، تصویب و تعیین شده و هر ساله، توسط سازمان امور مالیاتی کشور، ابلاغ و در سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی tax.gov.ir اعلام می گشت. برای روشن تر شدن نحوه محاسبه علی الراس مالیات، از طریق قراین و ضرایب مالیاتی عملکرد، به مثال زیر توجه نمایید:
فرض کنید، یک کارگاه تولیدی پوشاک، از ارائه اظهارنامه مالیاتی خودداری می کند. در این صورت، ممیز مالیاتی، برای محاسبه مالیات این کارگاه، با توجه به اطلاعات مربوط به فروش و خرید سالیانه کارگاه، یا همان قراین مالیاتی، حدود درآمد سالانه کارگاه را 100 میلیون تومان تعیین می کند. حال، اگر مطابق اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، ضریب مالیاتی کارگاه تولیدی پوشاک، 45% تعیین شده باشد، از ضرب کردن این دو عدد در یکدیگر، عدد 45 میلیون تومان به دست آمده که درآمد مشول مالیات کارگاه می باشد.
در قسمت قبل، در مورد نحوه تعیین نمونه جدول ضرایب مالیاتی عملکرد 1402، صحبت کرده و توضیح دادیم که این جدول، هر ساله، در تهران، توسط کمیسیون خاصی، تعیین و تصویب شده و پس از تایید وزارت اقتصاد و دارایی، در تهران اجرا می گردد. همچنین،اجرای این جدول در حوزه های مالیاتی سایر شهرستان ها، پس از تغییر و متناسب سازی ضرایب موجود در جدول، در کمیسیون ویژه آن شهرستان و تایید نهایی وزارت اقتصاد و دارایی، انجام می گیرد.
با توجه به اصلاحات صورت گرفته در قانون مالیات های مستقیم، در سال نود و هشت، در حال حاضر، در صورتی که مودیان مالیاتی، از ارائه اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات، امتناع کرده یا اطلاعات موجود در اظهارنامه مالیاتی آنها، مطابق واقع نباشد، ممیز مالیاتی، اقدام به تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی کرده که محاسبه اطلاعات آن، بر اساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودی، از طرح جامع مالیاتی، می باشد.
بنابراین، آخرین جدول ضرایب مالیاتی منتشر شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور، مربوط به ضرایب مالیاتی عملکرد سال نود و هفت بوده و از آن سال، تا کنون دیگر جدول ضرایب مالیاتی، از سوی این سازمان، منتشر و اعلام نشده است. لذا، در سال ۱۴۰۲ نیز نمونه جدول ضرایب مالیاتی، منتشر و اعلام نشده و محاسبه مالیات عملکرد مودیان، از طریق روش خود اظهاری یا اظهارنامه مالیاتی برآوردی، انجام می گیرد.
ارزش افزوده شرکت های بازرگانی
یکی از انواع مالیات شرکت، مالیات بر ارزش افزوده است. مالیات شرکت های بازرگانی بر اساس میزان فروش و درآمد شرکت اخذ می شود. میزان 10 درصد از ارزش فروش شرکت ها به قیمت کالاها یا خدمات افزوده شده و مستقیما به اداره مالیات پرداخت می شوند. در واقع مالیات بر ارزش افزوده شرکت ها با درآمد آنها ارتباط مستقیم دارد.
نتیجه گیری
با توجه به پیچیدگی های قوانین مالیاتی لازم است با نحوه محاسبه و پرداخت مالیات آشنا باشید تا با جرایم مالیاتی مواجه نشوید. همچنین در صورت عدم شناخت نسبت به مقررات مالیاتی از داشتن برخی مزایا مثل بخشودگی های مالیاتی محروم خواهید بود. یکی از راه‌های به دست آوردن اطلاعات کامل در این زمینه، یاری گرفتن از مشاورین و کارشناسان با تجربه است. مرکز مالی اقتصادی همت تراز آماده خدمت رسانی در این زمینه به درخواست کنندگان می باشد.
